Spotkania z architekturą

Serdecznie zapraszamy na specjalną edycję wydarzenia w cyklu SPOTKANIA z architekturą. Nasi goście, uznani badacze historii sztuki i architektury przeniosą nas w przestrzeni i czasie do królewskich miast Krakowa, Pragi i Warszawy I poł. XX wieku – okresu rozkwitu różnorodnych nurtów i idei nowoczesnej architektury.

Bohaterami ich narracji w czasie autorskich archi-prelekcji będą twórcy o wyrazistych osobowościach, czołowi architekci, budowniczowie i mentorzy tamtych czasów: Jože Plečnik (Lubljana, Praga), Adolf Szyszko-Bohusz (Kraków, Warszawa) i Juliusz Żórawski (Warszawa).

Miejsce: Galeria Gdyńskiego Centrum Filmowego pl. Grunwaldzki 2, Gdynia

Wstęp WOLNY

I prelekcja:
prelegent >> dr hab. GRZEGORZ RYTEL
prelekcja pt.: OBECNE – NIEWIDOCZNE
Działania projektowe Jože Plečnika na Hradczanach i Adolfa Szyszko-Bohusza na Wawelu.

Po utworzeniu niepodległej Czechosłowacji i odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku rezydencje królewskie w Pradze i w Krakowie nabrały szczególnego znaczenia, co wiązało się z podjęciem działań mających przywrócić im dawny blask. Pracami konserwatorskimi i budowlanymi na królewskich wzgórzach kierowali: Jože Plečnik na Hradczanach i Adolf Szyszko-Bohusz na Wawelu. Różnej skali interwencje przeprowadzone w obu zamkach stały się nieodłącznym elementem architektonicznego obrazu miejsca. O tym, jak harmonijnie wpisały się w kontekst świadczy fakt, że pozostają zazwyczaj „niewidoczne” dla turystów odwiedzających te istotne dla obu narodów miejsca.

II prelekcja
prelegent >> DARIUSZ BŁASZCZYK
prelekcja pt. OSTATNI TAKI KONKURS
nieznane projekty konkursowe zespołu
Adolf Szyszko-Bohusz / Juliusz Żórawski
na gmach NBP w Warszawie (1948)

W styczniu 1948 roku rozstrzygnięto prestiżowy konkurs architektoniczny na projekt gmachu NBP przy placu Napoleona w Warszawie, któremu został poświęcony cały numer czasopisma “ARCHITEKTURA”. Udział w konkursie wzięli czołowi architekci moderniści okresu międzywojnia (oczywiście z tych, którzy przeżyli i nie wyemigrowali z komunistycznej Polski), m.in Bohdan Pniewski, Marek Leykam, Bohdan Lachert, Helena i Szymon Syrkusowie, Edgar Norwerth, Bolesław Szmidt i Leonard Tomaszewski, Anatolia i Roman Piotrowscy, Hipolit Rutkowski, Arseniusz Romanowicz & Piotr Szymaniak oraz… zaskakujący zespół projektowy z Krakowa, Adolf Szyszko-Bohusz i Juliusz Żórawski, (którym złamano karierę w powojennej Polsce z powodów politycznych). Pod pretekstem prezentacji plonu tego konkursu (ze szczególnym uwzględnieniem nieznanych projektów Szyszko-Bohusza i Żórawskiego, zachowanych w Archiwum Państwowym w Krakowie) chciałbym opowiedzieć o kontynuacji nurtów architektury modernistycznej końca lat 30. w drugiej połowie lat 40., a także nieco o sytuacji architektów w pierwszych burzliwych latach powojennych (w tym o środowiskowym podziale uczelni architektonicznych na “komunistyczną” stolicę i “reakcyjny” Kraków).