„Całe morze budowania”: premiera książki o architekturze powojennego Wrocławia

Najnowsza propozycja wydawnicza wrocławskiego Muzeum Architektury i Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” jest z jednej strony pierwszą próbą szczegółowego opisania architektonicznego rozwoju Wrocławia między 1956 a 1970 rokiem. Z drugiej zaś – to swoista kontynuacja idei bliskiej autorce – odkrywania i pokazywania powojennego Wrocławia z perspektywy jego budowy i odbudowy.

Na rynku wydawniczym pojawia się właśnie nowa pozycja poświęcona wrocławskiej architekturze z lat 1956-1970. Książka „Całe morze budowania”, autorstwa wrocławianki Agaty Gabiś, to pozycja, która może zainteresować nie tylko studentów architektury, fotografów, czy konstruktorów, ale wszystkich miłośników tego miasta. Jak zapewniają wydawcy, to całościowe, syntetyczne podejście do zagadnienia oraz bogaty zbiór dokumentacji architektonicznej. „Całe morze budowania” dostępne będzie dla czytelników od 8 października br. w księgarniach wydawcy – Muzeum Architektury we Wrocławiu.

cztery książki „Całe morze budowania” nałożone na siebie

cztery książki „Całe morze budowania”

Nawiązania do wystawy

Wciąż brakuje książki prezentującej powojenną architekturę stolicy Dolnego Śląska – pisze Agata Gabiś we wstępie – „Całe morze budowania” jest pierwszą próbą opisania zmieniającego się szybko miejskiego pejzażu w okresie między 1956 a 1970 rokiem. Tytuł jest zresztą celowym nawiązaniem do nazwy wystawy plenerowej, prezentowanej […] na placu Solnym.

Wystawa odbyła się w 2008 r. i była to – jak dotąd – największa ekspozycja plenerowa prezentująca wrocławską architekturę. Jej organizatorem był Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”, a kuratorami: Michał Duda (Muzeum Architektury we Wrocławiu) i właśnie Agata Gabiś, wrocławska historyk sztuki i architektury, adiunkt w Zakładzie Historii Kultury Materialnej w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, zawodowo i z zamiłowania zajmująca się historią architektury XX wieku, w szczególności polską architekturą powojenną, jej aspektami artystycznymi, politycznymi oraz socjologicznymi.

Wspomniana wystawa pokazywała, jak powojenny Wrocław dźwigał się z ruin i w jaki sposób zmieniał się w ciągu dekad i – podobnie jak ukazująca się właśnie książka – przypominała ludzi, którzy projektowali i pracowali przy powstawaniu konkretnych budynków i miejsc.

stare czarno-białe zdjęcie budowy długiego budynku

stare czarno-białe zdjęcie z białym starym samochodem na tle niedużych bloków mieszkalnych

stare czarno-białe zdjęcie blok z nietypową fasadą z dużymi blokami betonu

480 stron wiedzy, 298 ilustracji i 14 lat historii

„Całe morze budowania” jest syntezą okresu 1956-1970. Zrealizowane osiedla, budynki i futurystyczne pomysły na nowy Wrocław, które zachowały się jedynie na archiwalnych projektach i makietach zostały zaprezentowane tu z uwzględnieniem całej różnorodności i niejednoznaczności tamtych czasów. To celowe, a dokładniej najważniejsze założenie autorki, które definiuje już na pierwszych stronach swojej książki.

Dla zrekonstruowania okoliczności powstawania wrocławskich budynków kluczowe jest zrozumienie uwarunkowań politycznych, ekonomicznych i kulturowych, mających znaczny wpływ na działalność architektoniczną – pisze Agata Gabiś.

Stąd też główna część monografii, która rozpoczyna się omówieniem fali poodwilżowego entuzjazmu i modernistycznego zwrotu, poprzedzona jest obszernym wstępem o tym, co działo się wcześniej (czyli w latach 1945-1955). To wtedy rozpoczynali naukę studenci architektury, którzy w następnej dekadzie opanowali pracownię „Miastoprojektu-Wrocław” i zaczęli planować konkretne budynki i całe dzielnice. Efekty ich pracy pojawiają się w kolejnych rozdziałach. To przede wszystkim budownictwo mieszkaniowe – bloki i osiedla oraz szkoły, ponieważ na te inwestycje przeznaczana była wówczas większość środków finansowych. Nowe kina, czy domy handlowe pozostały w sferze planów. Poniekąd dlatego, że nie było na to środków, a poniekąd dlatego, że powojenny Wrocław posiadał już większość tego typu obiektów, wybudowanych jeszcze przed 1945 rokiem. W książce możemy zobaczyć jednak niektóre, niezrealizowane pomysły. Warto zaznaczyć, że część z nich publikowana jest po raz pierwszy. Wspólnie z fotografiami (dawnymi i współczesnymi) oraz planami archiwalnymi, tworzą ciekawą i zróżnicowaną oprawę wizualną książki, która jest również efektem pracy grafików: Mariana Misiaka i Olafa Schindlera.

zdjęcie okrągłej budowli z betonu

wyjątkowy mały budynek w kształcie kopuły z owalnym oknem pośród drzew

To opowieść o architekturze powojennego Wrocławia, o jego odbudowie i budowie, o ludziach i miejscach, o architekturze i procesie utożsamiania się z miastem

Rozważania o architekturze na spotkaniu promocyjnym

Książka Agaty Gabiś to opowieść o architekturze powojennego Wrocławia, o jego odbudowie i budowie, o ludziach i miejscach, o architekturze i powolnym – zdeterminowanym ograniczeniami politycznymi i ekonomicznymi – procesie utożsamiania się z miastem. Szczegóły poznamy już 8 października br. podczas spotkania promocyjnego w Muzeum Architektury we Wrocławiu, które poprowadzi dziennikarka Beata Maciejewska. Promocja książki będzie jednym z wydarzeń, które odbędą się w ramach cyklu Blok #1 | Architektura PRL, organizowanego w październiku przez Muzeum Architektury. Poza promocją monografii – w harmonogramie cyklu, poświęconego architektonicznym rozważaniom, odbęda się także debaty, wykłady, spotkania i pokazy filmów.

Fot. i oprac. na podst.:
mat. prasowe Muzeum Architektury, Agata Gabiś

Oceń ten artykuł

How useful was this post?

Click on a star to rate it!

0 / 5. 0

No votes so far! Be the first to rate this post.

Redakcja MAGAZIF

Artykuły redakcji portalu MAGAZIF.com

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama