Domek typu brda czyli klasyk PRL-u, nadal popularny w podmiejskich miejscowościach. Dziś może stanąć w dowolnym miejscu, choć zasadniczo zmienia swe oblicze. Zobaczcie, jak dziś wyglądać mogą nowoczesne domki letniskowe typu brda.
Jeśli letniskowe domki, popularne w okresie PRL-u kojarzą Wam się jedynie z podmiejskimi ośrodkami wypoczynkowymi, a na myśl o ich wnętrzu czujecie ten specyficznym zapach i widzicie skromne wyposażenie, powinniście zobaczyć, jak dziś wyglądają te nieco zapomniane obiekty. Dziś domki brda zachwycają, śmiało konkurując z innymi typami: np. nowoczesną stodołą, podobnie jak ona wpisując się w malowniczy krajobraz dużymi przeszkleniami.
Skąd się wziął domek typu brda?
Należy wiedzieć, że domek typu brda to nie wysmysł PRLu. Skąd więc wzieła się moda na domki typu brda? Paradoksalnie, sławę zyskały w 1955 roku w Stanach Zjednoczonych, gdy architekt Andrew Geller, szukając pomysłu na projekt domku letniskowy, postanowił wzorować się na wyglądzie… namiotu. Obiekt zbudowany zgodnie z pomysłem Gellera został nazwany Elizabeth Reese House od imienia i nazwiska jego właścicielki. To właśnie on wygrał jeden z prestiżowych konkursów architektonicznych, a co za tym idzie, trafił na okładkę dziennika The New York Times w 1957 roku. Od tego czasu domek brda zyskał sporą popularność.
Domki brda – nowoczesne klasyki znane z letniska
Jak wygląda domek letniskowy typu brda? Ten domek o trójkątnym kształcie najczęściej zbudowany jest z drewna: cechuje go stromy, dwuspadowy dach, co ma tę zaletę, że nie utrzymuje opadów, a deszcz czy śnieg szybko po nim spływają. W podstawowej wersji domku letniskowego typu brda, powierzchnia użytkowa wynosi około 40 m2 – co wynika z warunków zabudowy tego typu obiektów i właśnie taki metraż sprawia, że zbudować domek brda możemy bez pozwolenia. Innymi słowy, budowa domku nie nastręcza zwykle większych trudności. Dodatkowo, budowa domku – w zależności od wybranego wariantu – trwać może jedynie kilka dni: domki te nie wymagają często ciężkich fundamentów, a ściany składają się z drewnianego szkieletu – w jego wnętrzu umieszczane są kolejne warstwy izolacji.
Ile kosztuje domek brda? Musimy wiedzieć, że wszystko zależy od jego wielkości, standardu wykończenia oraz rzecz jasna wykorzystanych materiałów, które użyjemy. W kwestiach wyceny projektu najlepiej skontaktować się z wykonawcami lub producentami tego typu domków letniskowych i dobrze wszystko zaplanować, aby budowa domku i jej koszty nie zaskoczyły nas na etapie realizacji projektu.
Domek letniskowy typu brda – co w środku
We wnętrzu domków letniskowych typu brda, znajduje się na ogół salon, minimalistyczna kuchnia i łazienka na parterze oraz sypialnia (większa pojedyncza, albo dwie mniejsze), która usytuowana jest na piętrze. Pomieszczenia są na ogół niewielkie, a przestrzeń jest maksymalnie wykorzystana, żeby zapewnić wygodę mieszkańcom. Obecnie w tym klimacie projektuje się także domki typu brda całoroczne: ich powierzchnia może być zdecydowanie większa.
W domkach typu brda nie brak dziś i nowoczesnych rozwiązań: możemy zdecydować się na kominek, albo kozę, ale równie dobrze dzisiejsze domki mają panele fotowoltaiczne. Warto wiedzieć, że dziś nowoczesne domki typu brda stosują wiele rozwiązań znanych z domów pasywnych.
Nie ulega wątpliwości, że domki typu brda wciąż pozostają w modzie: dawno już przestały być obiektem, który znajdziemy w podmiejskich ośrodkach wypoczynkowych lub na rodzinnych ogródkach działkowych (choć te z racji na obecną sytuację epidemiologiczną faktycznie przeżywają renesans). Nową odsłonę domku letniskowego typu brda spotkamy obecnie w najmodniejszych kurortach, a projekty domku brda realizują obecnie znakomite pracownie architektoniczne na całym świecie. Nie są to jednak klasyki: architekci eksperymentują z ich formą i rozmiarem. Pokażemy Wam zatem nowoczesne projekty domku typu brda.
Czy potrzebne jest pozwolenie na budowę domku typu brda
Domek typu brda, choć może pełnić rolę kwatery całorocznej, najczęściej traktowany jest jak domek letniskowy. W obowiązujących przepisach prawa budowlanego nie pojawia się termin „domek letniskowy”. Tego rodzaju konstrukcje określane są w nim mianem „budynku rekreacji indywidualnej”. Jeszcze do niedawna aby postawić tego typu konstrukcję, musieliśmy uzyskać pozwolenie na budowę. Obecnie nie musimy posiadać takiej zgody, jednak istotne jest, aby nasz domek typu brda:
- miał powierzchnię nieprzekraczającą 35 m²,
- znajdował się na działce, gdzie na 500 m² terenu przypada tylko jeden domek letniskowy,
- był parterowy,
- był wolnostojący.
Chociaż pozwolenie na budowę takiego domku nie jest konieczne, mamy obowiązek zgłoszenie takiej konstrukcji do Starostwa Powiatowego.
Jak zbudować domek brda?
Budowa domku typu brda opiera się o schemat statyczny o układzie konstrukcyjnym w formie trójkąta. Geometria ścian skłania nas do zastosowania do budowy najbardziej podstawowego materiału budowlanego, jakim jest drewno. Zarówno powszechna dostępność materiału, jak i prosta konstrukcja sprawiają, że domek typu brda od dawna cieszy się dużą popularnością. Postawienie takiej budowli nie jest trudne, dziś najczęściej wybiera się rozwiązania prefabrykowane. Zamawiamy odpowiedni model i otrzymujemy konstrukcję szkieletową, drewnianą, często z poprowadzonymi już instalacjami wewnątrz ścian. Bardzo ważna jest też właściwa termoizolacja obiektu, a szczególnie dachu, przez który może wydostać się najwięcej ciepła. Myśląc o ociepleniu, weźmy pod uwagę wełnę mineralną, która świetnie sprawdza się w konstrukcjach szkieletowych.
Feniks odrodzony z popiołu – brda dom nowoczesny
Na pierwszy ogień zobaczcie, co z konceptem domku typu brda zrobiła pracownia ze Stanów Zjednoczonych, Todd Gordon Mather Architect. W projekcie, którego nazwa nawiązuje do odrodzenia feniksa (Phoenix Rising) trudno rozpoznać domki z minionej epoki, zwłaszcza, że domek znacznie się powiększył. W popiołach pozostawił także i inne cechy, wszak poprawiono niedoskonałości i podkreślono atuty: zastosowano naturalne materiały, a także postawiono na duży taras. Jest przytulnie, a za sprawą zastosowanych przeszkleń na obu kondygnacjach także i widno, co jak dotąd stanowiło pewien problem z racji na niewielkie okna w standardowej wersji.
Zalety i wady domków typu brda
Domek typu brda ma wiele zalet. Należą do nich przede wszystkim łatwość w budowie, a także wysoką funkcjonalność takiego lokum. Możemy z łatwością zaaranżować przestrzeń w taki sposób, by zapewnić sobie dużo miejsca do przechowywania, a przy tym znaczną powierzchnię użytkową. Poza domek typu brda zbudowany z drewna ma niezwykły klimat, który świetnie wpisuje się w leśny pejzaż. Trójkątny kształt domku w połączeniu z odpowiednią izolacją termiczną zapewnia niską bezwładność cieplną. W praktyce oznacza to, że latem do wnętrza nie dostaje się żar z zewnątrz, a zimą budynek nie traci ciepła.
Oczywiście istnieją również wady takiej konstrukcji – przede wszystkim konieczność konserwacji. Drewno konstrukcji wymaga odpowiedniego zabezpieczenia, na dodatek warstwę ochronną trzeba regularnie odnawiać. Dodatkowo tego typu budynek stanowi świetne miejsce do życia małych gryzoni, które mogą okazać się problem.
Inspiracje wnętrza domku brda
Dawniej domki typu brda były aranżowane w sposób bardzo klasyczny. Przeważało w nich drewniane wykończenie, stosowano przede wszystkim lakierowaną sosnę lub świerk, a wnętrza nierzadko były dość przytłaczające. Dzisiaj panuje zupełnie inna moda – chociaż domek typu brda to najczęściej rezydencja wakacyjna, jego wnętrze może być zupełnie nowoczesne. Drewno nadal pozostaje istotnym elementem wykończenia przestrzeni, jednak często duże połacie ścian malowane są białą farbą, przez co przestrzeń staje się przestronna. Duże przeszklenia, które zastąpiły nieduże okna dające mało światła, stanowią ważny element wystroju – ujmują w swoje ramy zieleń znajdującą się na zewnątrz. Nowoczesne i komfortowe wyposażenie oraz prosty w formie kominek stanowią świetne uzupełnienie wnętrza.
Domek letniskowy nowoczesny i z klimatem
Domek brda to popularny w Polsce obiekt, zatem nie dziwi, że doczekał się licznych realizacji ze strony polskich pracowni. W końcu nowoczesny domek typu brda może stanąć na niemal każdej posesji, bez względu na jej lokalizację. Poza tym, ma wszystko to, co powinien mieć domek letniskowy: nie tylko funkcjonalne, kompaktowe wnętrze, ale także i taras.
O tym, że koncept nadal pozostaje na fali wiedzieliśmy już przed przeszło dekadą, kiedy to za przebudowę klasycznej brdy na Śląsku zabrała się Medusa Group, projektując urzekający domek o powierzchni 70 m2.
Domek drewniany typu brda – projekt z wyróżnieniem
Inny pomysł na domki, które kształtem nie odbiegają od tych, które zachowaliśmy w pamięci, mają na przykład SK-ARCHITEKCI. Domek BRDA tej pracowni zdobył tegoroczny must have. Powierzchnia zabudowy wynosi niecałe 35 m², zatem spełnia wymogi domku letniskowego, który możemy postawić w dowolnym miejscu, bez ubiegania się o pozwolenia na budowę. Na antresoli znajduje się jedna sypialnia.
Plusy? Dom może powstać w kilka dni, a poza tym technologia Steico lub HBE sprawia, że będzie w nim ciepło. Przekonani?
Fot. i oprac. na podst.:
mat. prasowe Todd Gordon Mather Architect, Medusa Group, SK-ARCHITEKCI