Projektując inteligentny dom i biuro – wywiad z Magdaleną Federowicz-Boule

O zaletach nowoczesnych technologii i systemach inteligentnych rozmawiamy z Magdaleną Federowicz-Boule, architektem, założycielką i współwłaścicielką pracowni architektonicznej Tremend.

Zaparzona kawa czekająca na nas zanim wstaniemy z łóżka, regulacja temperatury we wnętrzu, sterowanie oświetleniem z poziomu telefonu, systemy obecności, a nawet lustro, które poinformuje nas o pogodzie. Jakie inteligentne rozwiązania uważa Pani za najbardziej pomocne w codziennym życiu?
Trudno mówić tu o tym, co jest najbardziej pomocne… Każdy inaczej postrzega swój dom. Jedni chcą, był był niczym zamek wyposażony w maksymalną ilość systemów elektronicznych, inni są zwolennikami prostoty, czyli urządzeń prostych i funkcjonalnych. Jedno jest pewne: inteligentny dom ułatwia funkcjonowanie, szczególnie w zakresie komfortu, sterowania ogrzewaniem, czy klimatyzacją. Systemy w domu inteligentnym mogą być bardzo wyrafinowane, zaczynając od prostych systemów bezpieczeństwa, a kończąc na sterowaniu muzyką i systemem dali w oświetleniu. A wszystko to może być podłączone do BMS (Building Management System, czyli system zarządzania budynkiem – przyp. red).

Magdalena Federowicz-Boule

A czy z jakichś rozwiązań można zrezygnować, czy wszystko zależy od potrzeb konkretnego użytkownika? Wydaje się, że np. z systemów obecności korzystamy raczej okazjonalnie…
System inteligentnego budynku nie powinien wpływać negatywnie na ludzi znajdujących się w jego środowisku. Każdy z nas ma inne potrzeby: jeden człowiek potrzebuje technologii bardziej zaawansowanych i to w ich otoczeniu czuje się lepiej, inny z kolei potrzebuje prostoty i rozwiązań czysto funkcjonalnych, a przy tym takich, które nie będą rodzić zbędnych frustracji czy zdenerwowania. Według mnie rzeczywiście np. z takich systemów obecności korzystamy okazjonalnie. Powiedziałabym, że wszystko, co chcemy osiągnąć poprzez technologie inteligentne, powinno dążyć do maksymalizacji funkcjonalności, komfortu i bezpieczeństwa, a z drugiej strony do minimalizacji kosztów eksploatacji oraz ograniczenia emisji np. szkodliwych gazów.

Sterowanie oświetleniem, wodą i zwiększanie bezpieczeństwa: nowoczesne technologie potrafią wiele, ibis Styles Grudziądz projektu studia Tremend

Na którym etapie najlepiej planować inteligentne rozwiązania? Czy rekomenduje się uwzględnienie inteligentnych instalacji elektrycznych, właściwego usieciowienia i okablowania budynku już na etapie projektu? Co zrobić w sytuacji, w której chcemy je mieć w miejscu, które już istnieje?
Inteligentne rozwiązania zdecydowanie lepiej jest planować na samym początku projektu. Oznacza to, że zarówno okablowanie, jak i rozmieszczenie instalacji elektrycznych i niskoprądowych powinno zostać przemyślane już w fazie koncepcji. Niektóre firmy proponują sterowanie domem poprzez wi-fi. Uważam jednak, że niektóre systemy, m.in. bezpieczeństwa powinny być wykonane w systemach instalacji kablowych.

Jeśli korzystamy z wi-fi w jakimkolwiek zakresie, pamiętajmy o odpowiednim projektowaniu ścian tak, aby sygnał wi-fi docierał do każdego pomieszczenia.

Jeśli pomieszczenie już istnieje, ważna jest analiza materiałów, z jakich wykonane są przegrody oraz kompleksowy projekt uwzględniający wszystkie aspekty: funkcjonalne, akustyczne, czy wreszcie estetyczne.

Czy, a jeśli tak, to ile dłużej trwa proces projektowy, a następnie realizacyjny, gdy ktoś decyduje się na wdrożenie inteligentnych rozwiązań?
Niekoniecznie musi to trwać dłużej, choć jest to na pewno dodatkowy zakres. Układając jednak harmonogram budowy, pewne projekty można wykonywać równolegle.

Na dachu hotelu ibis Styles Warszawa Centrum, za którego projekt odpowiadała m.in. pracownia Tremend, znalazły się panele fotowoltaiczne, zapewniające część energii dla tego budynku

Wprowadzenie których z instalacji wymaga gruntownego remontu, a które można zainstalować w budynku czy domu za sprawą drobnej modyfikacji istniejącej już instalacji? Czy musi istnieć jakaś baza w budynku, która pozwala nam na wdrożenie w nim inteligentnych rozwiązań?
Jest to niezależny system i raczej o przeróbkach instalacji nie powinno być mowy. Trzeba to wykonać porządnie, bo tylko wtedy będziemy pewni co do oczekiwanego efektu.

Rozwiązania inteligentne dla domu, czy biura/hotelu zwykle wyobrażamy sobie w dużych przestrzeniach. A czy (i jeśli tak to jakie) inteligentne rozwiązania możemy wdrożyć mieszkając w bloku?
Dziś już wielu deweloperów kusi nas technologią Smart House i reklamują swoje inwestycje, dodając ten system w cenie mieszkania. Pomaga on obniżyć koszty eksploatacyjne (za sprawą termoregulatorów, włączników oświetlenia etc.), a także pozytywnie wpływa na bezpieczeństwo (tu wskazać należy  np. czujki drzwi wejściowych i balkonowych połączone poprzez telefon z użytkownikiem). Oczywiście technologie inteligentne w budynkach biurowych mają dużo szersze zastosowanie.

Na co należy zwrócić uwagę, podejmując pracę z architektem projektującym inteligentne instalacje domowe?
Przede wszystkim architekt musi mieć wsparcie specjalisty od projektowania systemów inteligentnych.

Inteligentne rozwiązania działają w służbie naszego zdrowia: dzisiejsze sale konferencyjne mogą być wyposażone w filtry powietrza, a intensywność ich pracy zależy od znajdującej w niej liczby osób, ibis Styles Warszawa Centrum

KNX pozwala zdalnie sterować instalacjami w budynku i umożliwia dowolne rozwijanie funkcjonalności automatyki budynkowej przez dowolnych producentów z całego świata

Jakie inteligentne rozwiązania są obecnie najpopularniejsze wśród klientów komercyjnych i indywidualnych? 
System KONNEX/KNX. Jest to instalacja nowej generacji umożliwiająca komunikację pomiędzy wszystkimi odbiornikami energii elektrycznej w domu inteligentnym. KNX pozwala zdalnie sterować instalacjami w budynku i umożliwia dowolne rozwijanie funkcjonalności automatyki budynkowej przez dowolnych producentów z całego świata. Daje możliwość łączenia instalacji teletechnicznych, HVAC [ogrzewanie, wentylację i klimatyzację – przyp. red.], elektrycznych, alarmowych, nagłośnienia, monitoringu i wszystkich innych działających w budynku. Jednocześnie pozwala zapewnić multimedialność, energooszczędność i funkcjonalność budynku.

Mówi się, że inteligentne rozwiązania generują oszczędności w ponoszonych kosztach. W jaki sposób? Na jakie rozwiązania najlepiej się zdecydować, jeśli chcemy oszczędzić?
Tak, systemy sterujące ogrzewaniem, klimatyzacją, a także urządzeniami na pewno mają wpływ na koszty eksploatacji, bowiem system taki steruje tymi urządzeniami i powoduje ich wyłączenie, jeśli nie ma konieczności ich eksploatowania.

Jakie inteligentne rozwiązania sprawdzą się w biurze? W końcu to miejsce, w którym zużywamy mnóstwo prądu, a z drugiej strony, chyba podobnie jak w domu, sprawdzą się systemy chroniące sam budynek bądź sprzęt. Jakie zastosowanie znajdą w biurze systemy monitoringu, czy systemy wpływające na zużycie prądu? A może istnieją też rozwiązania, które przełożą się na efektywniejszą pracę albo bezpieczeństwo samych pracowników?
Tak jak już wcześniej wspominałam, technologie inteligentne powinny dążyć do maksymalizacji funkcjonalności, komfortu i bezpieczeństwa. W biurach sterowanie ogrzewaniem, klimatyzacją, systemami zużycia prądu, czy systemem oświetlenia w standardzie dali może być połączone poprzez chmurę, w której widać analizę energooszczędności budynku. Analiza taka pozwala potem redukować koszty  eksploatacyjne.

Automatyka w sterowaniu oświetleniem pozwala na właściwe gospodarowanie energią, Novotel projektu pracowni Tremend

Na koniec chciałabym jeszcze spytać o „kropkę nad i” w inteligentnym domu, czyli panele do sterowania. Co powinien zawierać funkcjonalny panel do sterowania? Czy każdy z nich jest intuicyjny?

Nie musi to być panel. Możemy sterować poprzez ipady, iphony, lub inne urządzenia i tu najlepiej będzie, gdy każdy dobierze dla siebie coś, co jest dla niego łatwe w obsłudze.

Fot.: Tremend, ibis Styles Warszawa Centrum