Azjatycki minimalizm w wystroju wnętrz z powodzeniem można przetłumaczyć na europejskie standardy. A jego cechy – harmonia, funkcjonalność i oszczędność – idealnie odpowiedzą na potrzeby miłośników prostolinijnych oraz niesztampowych domów.
Prostota japońskich wnętrz może budzić zdumienie – w porównaniu do europejskich czy amerykańskich, japońskie pomieszczenia wydają się nagie i puste. Jednak to tylko pozory – mimo ascetycznego wystroju, wciąż pozostają przytulne. Orientalne wnętrza cechują więc harmonia i minimalizm, wynikające z oszczędności i skupienia uwagi na tym, że to funkcja podąża za formą. Niespotykaną w innych wnętrzach atmosferę tworzy także przestrzeń – którą Japończycy potrafią kreować na dużo mniejszych metrażach niż te dostępne w Europie.
Tradycyjny japoński wystrój wnętrz
Zanim w Japonii pojawiły się wpływy kultury amerykańskiej i elektryczność, we wnętrzach grano oświetleniem i jego natężeniem – to półmrok wypełniał puste pomieszczenia. Elementy architektoniczne, jak belki czy wnęki tworzyły cienie, malujące kształty na ścianach czy podłodze. Światło sączyło się delikatne przez wyklejone papierem ryżowym ścianki shoji. Do budowy domów wykorzystywano drewno, glinę, papier i bambus. Szkło i beton pojawiły się w Japonii wraz z otworzeniem się kraju na inne kultury.
Tradycyjne japońskie meble zupełnie nie przypominały tych europejskich – łóżkiem była mata do spania futon, przypominająca cienki materac, którą zwijało się na dzień, a podczas jedzenia czy picia herbaty siadano na podłodze, wyłożoną matami tatami. Tradycyjne japońskie domy były podzielone na dwie strefy – gospodarczą i mieszkalną. Współcześnie, w małych kawalerkach i mini-domach (często budowanych na działkach o wielkości 100m2) te tradycyjne podziały ciężko zastosować.
Nowoczesne japońskie wnętrza
Nowoczesny styl japońskich wnętrz czerpie inspiracje zarówno ze świata tradycji, jak i technologii. Współcześnie wnętrza są pełne światła, a w wielu domach korzysta się z osiągnięć nauki, wprowadzając inteligentne rozwiązania czy nowoczesne materiały. Wciąż do wystroju chętnie wykorzystywane są drewno oraz papier i bambus. Ten drugi najczęściej pojawia na popularnych na całym świecie papierowych kloszach. To właśnie japończyk Isamu Noguchi zaprojektował w 1951 roku archetyp najbardziej popularnej papierowej lampy – lampę Akari.
Współczesna aranżacja wnętrza w stylu japońskim
W czasach globalizacji aranżacje japońskich wnętrz odbiegają od tradycyjnie ustalonych ram – we wnętrzach pojawia się więcej odniesień do sztuki budownictwa czy wystroju wnętrz niż jej rzeczywistych dawnych elementów. Architekci także śmiało sięgają po pojedyncze obiekty jak perskie dywany, jadalne stoły czy krzesła z chromowanymi nogami.
Orientalne wnętrza cechują więc harmonia i minimalizm, wynikające z oszczędności i skupienia uwagi na tym, że to funkcja podąża za formą.
Charakterystyczne dla aranżacji azjatyckich wnętrz jest ustawianie mebli na środku pomieszczenia, a nie obok ścian. Takie rozwiązanie pozwala ukryć w ścianach szafy i zabudować powierzchnie pionowe drewnianymi panelami. To bardzo współczesne rozwiązanie, które nawiąże do tradycji japońskich wnętrz. Sytuacja z ukrywaniem przedmiotów zupełnie inaczej kształtuje się w kuchni. Podążając za słowami Louisa Sullivana „forms follow function” i skrajnie funkcjonalnym podejściem, japońskie kuchnie odważnie odsłaniają swoje wnętrzności niezabudowanych zmywarek czy lodówek z chromowanej stali.
Kolorystyka i materiały we wnętrzu w stylu japońskim
Skromność i naturalność japońskich wnętrz wyraża się poprzez jednolitą kolorystykę. Barwami bazowymi są beże, szarości i brązy. Monochromatyczny wystrój przełamuje się niekiedy akcentami kolorów ognia – czerwienią, żółtym czy oranżem. W prostych aranżacjach mogą pojawiać się również kontrasty – najczęściej są to połączenia czerni z bielą.
Istotny dla Japończyków kontakt z naturą przełożony na język wystroju wnętrz odzwierciedla się w materiałach. Podłoga w mieszkaniu w stylu japońskim to najczęściej drewniany lub bambusowy parkiet. Z powodzeniem można także wykorzystać płytki imitujące szary kamień oraz oryginalne bambusowe maty (w tradycyjnych wnętrzach Japończycy nie używają dywanów). Do wykończenia wnętrza w stylu azjatyckim lepiej sięgnąć po inne niż rodzime gatunki drewna – sprawdzą się czerwona sosna, klon lub cyprys.
W tradycyjnych japońskich domach pomieszczenia oddzielały przesuwne drzwi i parawany o prześwitach z papieru ryżowego. Współcześnie tą geometryczną zabawę można imitować za pomocą półek, prostych bambusowych żaluzji czy pionowych elementów na elewacji mebli.
Meble i dekoracje we wnętrzu w stylu japońskim
Współczesne japońskie meble nawiązują do tradycji azjatyckiej estetyki – są proste, geometryczne i dość nisko osadzone nad podłogą. Wyzwaniem do stworzenia azjatyckiej atmosfery mogą być meble o typowo europejskim rodowodzie, jak stół jadalny czy sofa. W przypadku sofy warto wybrać model przysadzisty, bez nóżek i podłokietników, przypominający pufę. Do japońskiego wnętrza warto wybrać stół o oszczędnej formie, a krzesła można zastąpić ławą. Zarówno w salonie, jak i sypialni w stylu azjatyckim sprawdzą się niskie komody i stoliki.
W azjatyckim domu każdy przedmiot ma swoją użytkową funkcję, dlatego do dziś rzadko można w nim spotkać typowe dla europejskich wnętrz dekoracje. Tradycyjnie w japońskich domach we wnęce ściany wieszano kaligrafie lub stawiano ceramiczne wazy – to wszystko. Obecnie można się pokusić o ozdobnę nawiązującą do tradycji Wschodu – figurkę Buddy, wachlarz czy lampion. Kierunkiem dla nowoczesnych wnętrz, będzie wprowadzenie do wnętrza współczesnych japońskich projektów – prostych lamp z papierowych kloszy czy ceramiki kuchennej w stylu wabi-sabi.
Ostatnim i nieodłącznym elementem wyposażenia wnętrz japońskich są rośliny – zarówno cięte, jak i doniczkowe. Sztuka układania bukietów ikebana to propozycja dla amatorów florystyki. Z roślin doniczkowych sprawdzą się palma, bambus, drzewko bonsai, storczyk lub orchidea. W ozdobach roślinnych również należy kierować się zasadą umiaru – ma ona jedynie zaakcentować związek z naturą.
Fot. i oprac. na podst.:
mat. prasowe HKLiving, Karimoku, HAY, Muji