Fajans, kamionka i wreszcie porcelana. Historia polskiej ceramiki sięga czasów średniowiecza, a od XIX wieku możemy mówić o światowej sławie porcelany, która z manufaktur Dolnego Śląska trafiała na dwory królewskie i inne ekskluzywne stoły. Dzisiejsza porcelana odważnie eksperymentuje z formą i niewiele ma wspólnego z babcinym stołem. Chyba że nawiązuje do niego w przewrotny sposób.
Podróż w poszukiwaniu śladów słynnej polskiej porcelany dobrze zacząć na przykład od Bolesławca. W XIX wieku funkcjonowały w nim nie tylko wiodące na rynku firmy, takie jak Reinhold & CO, Julius Paul & Sohn czy Werner & CO, ale też Zawodowa Szkoła Ceramiczna, której absolwenci z odwagą wprowadzili nowe technologie wytwarzania naczyń i klasycznym wyrobom kamionkowym zaczęli nadawać awangardowe kształty oraz zdobienia. To tutaj widzimy też początki techniki stempelkowej, charakterystycznej dla Bolesławca do dziś (kropki, rybie łuski czy listki koniczyny).
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 1 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-01.jpg)
Serwis obiadowy, Zakłady Ceramiczne „Bolesławiec”
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 2 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-02.jpg)
Kokoszka, Zakłady Ceramiczne „Bolesławiec”
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 3 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-03.jpg)
Garnek z pokrywką, Zakłady Ceramiczne „Bolesławiec”
Ćmielów i Chodzież
Ze swojsko brzmiącego Bolesławca tylko krok do Ćmielowa i Chodzieży. Mówiąc o Polskich Fabrykach Porcelany „Ćmielów” i „Chodzież”, wypada cofnąć się do końca XVIII wieku – to wtedy miejscowy garncarz Wojtas zaczął produkcję naczyń z gliny i fajansu. W latach 30. XIX wieku w manufakturze zaczęto produkować porcelanę, często ubieraną w ażurową formę, a od lat 40. zdobioną wiejskimi krajobrazami, portretami sławnych ludzi czy scenami z Biblii i mitologii.
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 4 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-04.jpg)
Ażurowy koszyczek, Fabryka Porcelany w Ćmielowie, ok. 1850 r.
Wiek XX to dla Fabryki Porcelany i Wyrobów Ceramicznych w Ćmielowie okres współpracy z wybitnymi projektantami, takimi jak B. Wysocki, J. Steckiewicz czy B. Wendorf, których projekty cieszą się dziś mianem kultowych i nadal są produkowane. Jak chociażby serwis do kawy KULA czy kolekcja EMPIRE, która została oficjalną zastawą stołową w Belwederze i na kilku dworach oraz w placówkach dyplomatycznych Europy.
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 5 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-05.jpg)
KULA, Polskie Fabryki Porcelany „Ćmielów” i „Chodzież”, proj. B. Wendorf
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 6 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-06.jpg)
EMPIRE, Polskie Fabryki Porcelany „Ćmielów” i „Chodzież”, proj. B. Wysocki i J. Steckiewicz
W Chodzieży natomiast swoją działalność ceramiczną rozpoczęli w połowie XIX wieku Hermann Müller i Ludwik Schnorr. Początkowo był to fajans, w latach 90. XIX wieku zastąpiła go szlachetna porcelana. Historia przedsiębiorstwa była dość burzliwa, przechodziło z rąk do rąk, a w okresie wojny pozostawało pod zarządem III Rzeszy. W czasach powojennych utworzono Chodzieskie Zakłady Porcelany i Porcelitu, w latach 60. produkowano tu m.in. kultową kolekcję PROMETEUSZ autorstwa ikony polskiego wzornictwa, Danuty Duszniak.
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 7 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-07.jpg)
Zestaw do kawy „Prometeusz”, Chodzieskie Zakłady Porcelany i Porcelitu, proj. D. Duszniak
Niezależnie od oficjalnej nazwy, która, jak widać, wciąż się zmieniała, miłośnikom porcelany do dziś wystarczają dwa hasła: Chodzież i Ćmielów. W dziedzinie sztuki użytkowej i polskiego wzornictwa to klasa sama w sobie.
Porcelana z przyszłością
Klasyczne kolekcje z Ćmielowa i Chodzieży wciąż przypominają o imponującej historii polskiej porcelany
Klasyczne kolekcje z Ćmielowa i Chodzieży wciąż przypominają o imponującej historii polskiej porcelany – nawiązując do tradycji lub wręcz wypuszczając w świat doskonałe wyroby w niezmiennej formie, zaprojektowane jeszcze w ubiegłym wieku. W 2015 roku z okazji jubileuszu 225-lecia marki „Ćmielów” wspomniana Danuta Duszniak otrzymała nagrodę PorcelaNowe – za całokształt dokonań w dziedzinie projektowania ceramiki użytkowej.
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 8 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-08.jpg)
Statuetka dla Danuty Duszniak
Wielkie dokonania na rzecz polskiej ceramiki ma na koncie również Marek Cecuła, słynny artysta, ceramik, kurator i wreszcie pedagog.
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 9 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-09.jpg)
Form and Color II, Modus Design, proj. M. Cecuła
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 10 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-11.jpg)
Klocki, Modus Design, proj. E. Cieloch
W nowojorskim SoHo otworzył on pracownię Modus Design i galerię Contemporary Porcelain, by w XXI wieku wykorzystać swoją markę i ogromne doświadczenie i dać szansę młodym projektantom o świeżym spojrzeniu.
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 11 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-12.jpg)
Miski Hand and Bowl, Modus Design, proj. M. Cecuła
W 2000 roku wrócił do Polski i od 2013 roku jako dyrektor artystyczny prowadzi Ćmielów Design Studio – czyli pracownię, w której m.in. powstają projekty produkowane w fabrykach „Ćmielowa” i „Chodzieży”. Tu splata się wielopokoleniowa tradycja ze świeżym nurtem we wzornictwie. Sztuka znajduje wspólny język z przemysłem, powstają śmiałe wizje i stosuje się eksperymentalne techniki produkcji.
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 12 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-13.jpg)
EXTREME, Ćmielów Design Studio, proj. M. Cecuła
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 13 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-14.jpg)
BAU solo, Modus Design, proj. E. Cieloch
Ćmielów Design Studio we współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza organizuje Art Food Project, coroczne warsztaty, dzięki którym fabryki porcelany mogą nawiązać współpracę ze studentami prestiżowych uczelni, a ci biorą udział w wystawach i mają wpływ na kształtowanie współczesnych nurtów w dziedzinie funkcjonalnej porcelany.
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 14 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-15.jpg)
RANDOM cup, Ćmielów Design Studio, proj. M. Cecuła
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 15 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-16.jpg)
New Atelier Mond decor, Ćmielów Design Studio, proj. M. Cecuła
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 16 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-17.jpg)
Zestaw TinTin, Modus Design, proj. M. Cecuła
Ceramika z pogranicza
Ceramika dekoracyjna i użytkowa chętnie czerpie z dokonań rzeźby, przejawia też malarskie ciągoty. Widać to na przykład w projektach warszawskiego studia ceramicznego MOSKO – pracowni Moniki Kopciowskiej, ArcyDzielni czy projektach studia ENDE, stworzonego przez Natalię Gruszecką i Jakuba Kwarcińskiego. Ręcznie robione naczynia, wazony i figurki znajdują koneserów na całym świecie.
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 17 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-18.jpg)
Czarki dla dwojga ORB, MOSKO
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 18 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-19.jpg)
Filiżanka MOBIUS, ENDE
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 19 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-20.jpg)
Filiżanka, ArcyDzielnia
Jak widać, porcelana wcale nie jest taka krucha. Wciąż ma się dobrze wszędzie tam, gdzie tradycje wzornicze są silnie zakorzenione, a umysły projektantów otwarte na nowe technologie i nową jakość; w codziennym, ale i w odświętnym, restauracyjnym czy nawet „dworskim” wydaniu. Ceramiczne cuda znajdziemy zarówno w produkcji przemysłowej, jak i tej na mniejszą skalę – jednak i tu, i tu liczy się człowiek oraz projektant, który tworzy z potrzeby uszlachetnienia naszej codzienności pięknym przedmiotem.
![Dobry smak serwuje się na porcelanie 20 Dobry smak serwuje się na porcelanie](https://magazif.com/wp-content/uploads/dobry-smak-serwuje-sie-na-porcelanie-modus-22.jpg)
Liquid forms, Ćmielów Design Studio, proj. M. Cecuła
Fot. i oprac. na podst.:
mat. prasowe Ćmielów Design Studio, Zakłady Ceramiczne „Bolesławiec”, MOSKO, ENDE, ArcyDzielnia