Jak zaplanować oświetlenie w domu? Jak dobrać oświetlenie we wnętrzach?

Oświetlenie wnętrza domu: bo liczy się funkcja. Jak rozmieścić lampy?

Planowanie oświetlenia to zawsze rodzaj konsensusu między ilością światła dziennego a sztucznego. Bez względu jednak na to, jakie będą źródła światła, musimy pomyśleć najpierw o funkcjach, jakie spełni dane wnętrze.

– Projektując dane pomieszczenie, należy przemyśleć oświetlenie przede wszystkim pod kątem tego, kto będzie je użytkował i w jaki sposób, czyli innymi słowy: co będzie funkcją tego pomieszczenia, w jaki sposób oświetlenie będzie wpływać na człowieka i jaki efekt chcemy dzięki niemu osiągnąć – mówi Kama Mucha projektantka wnętrz i Brand Coordinator marki LABRA.

Poza ustaleniem źródeł światła, przy projektowaniu oświetlenia istotne jest też określenie, jakie będzie natężenie światła.

Różne rodzaje lamp – różny efekt, czyli lampa lampie nierówna

Na rynku mamy różne rodzaje oświetlenia. Lampy podłogowe, sufitowe, stołowe, kinkiety: znajdziemy naprawdę wiele modeli. Oświetlenie możemy pogrupować według kryteriów. Należy wziąć pod uwagę, że w mieszkaniu czy domu zwykle potrzebne nam będą: lampy do oświetlenia ogólnego, ale też lampy stojące czy biurkowe (przydatne np. w czasie nauki), kinkiety oraz oświetlenie punktowe. Projekt oświetlenia powinien być gotowy przed rozpoczęciem prac wykończeniowych, a samo światło pełnić funkcję praktyczną.

–To lampy determinują nam ilość punktów świetlnych, nieodwrotnie. Mamy szeroką gamę dostępnych rozwiązań na rynku, jednak lampa lampie jest nierówna. Zobrazuję to na przykładzie posiadając 4 punkty oświetleniowe uzyskamy różny efekt w zależności od tego jakie lampy z jakimi parametrami wybierzemy. Pamiętajmy o możliwościach technicznych, które posiadają dane produkty – mówi Kama Mucha.

Kiedy kanapa wygląda najlepiej – czyli praca z kolorami

Rodzaje lamp to jednak nie wszystko, ważna jest także barwa światła, która wpływa na nastrój domowników, wyciszając ich lub pobudzając. Dzisiejsze produkty posiadają szeroki zakres barw, dlatego dobierajmy je właściwie.

Chłodne światło będzie najprawdopodobniej bardziej sprzyjać koncentracji i motywować do wytężonej nauki czy pracy, warto więc je przewidzieć w domowym gabinecie lub biurze, czyli miejscach pracy. Z kolei światło ciepłe, znakomicie sprawdzi się nad częścią jadalnianą, w sypialni, a zwłaszcza w salonie, czyli miejscach, w których pragniemy relaksu. To właśnie ciepłe, rozproszone światło mu sprzyja.

– Tajemniczo brzmiący CRI, czyli współczynnik oddawania barwy, ale także samo światło wydobywające się z oprawy, są głównymi czynnikami, które powinny nas interesować podczas wyboru oświetlenia. Oczywiście sama forma/kształt oprawy także jest istotna – mówi Tomasz Mucha z marki LABRA.

Dobrze rozplanowane oświetlenie, czyli jakie?

Światło ogólne jest niezbędne do równomiernego oświetlania wnętrza i powinno być uwzględnione we wszystkich pomieszczeniach, w których domownicy przebywają po zmroku – w salonie, kuchni, łazience, a także w korytarzu. Z kolei oświetlenie punktowe, które zapewniają między innymi lampy stojące lub ścienne, służy do konkretnych zadań.

Poza myśleniem o oświetleniu głównym, warto także zaplanować oświetlenie dekoracyjne i ustalić taką liczbę źródeł światła, jakie pozwolą korzystać z pomieszczenia w sposób ergonomiczny i funkcjonalny.

Gdzie umieścić włączniki i gniazda?

Włączniki do sterowania światłem z reguły znajdują się przy wejściu do pomieszczenia, na ścianie obok drzwi. Liczba gniazd i wypustów oświetleniowych zależy zazwyczaj od standardu wyposażenia. Najczęściej liczba gniazd waha się w przedziale od 7 do 11 sztuk, a przedział liczby wypustów umieszczanych we wnętrzach w ilości 2-3 to stanowczo za mało, gdyż nie spełni swoich podstawowych funkcji chyba, że mówimy o wypustach pod zintegrowane systemy liniowe jak Multi i PURA LABRA. Najczęściej umieszczamy włączniki na wysokości około 140 cm od podłogi oraz w odległości 15 cm od otworu drzwiowego.

Oświetlenie salonu: co chcemy wyeksponować?

Salon pełni funkcję wypoczynkową, dlatego świetnie sprawdzi się tam oświetlenie o ciepłej barwie, która zachęci użytkowników przestrzeni do odpoczynku. W tym ważnym punkcie każdego mieszkania czy domu warto zamontować kilka źródeł światła, pełniących różne role.

Rozmieszczenie lamp musi być tu dobrze zaplanowane, to w salonie spędzamy sporo czasu, dlatego jego aranżacji należy poświęcić szczególną uwagę. Jeśli salon połączony jest z aneksem kuchennym i częścią jadalnianą, należy uwzględnić wszystkie te punkty w projekcie.

Lampa wisząca powinna znaleźć się w centrum aranżacji, nie jest to tożsame z punktem centralnym pomieszczenia i o tym warto pamiętać. Nie możemy zapomnieć także o oświetleniu funkcyjnym. Miejsca najbardziej zacienione możemy doświetlić oprawami umieszczonymi na suficie. Lampy stojące są dekoracją swojego rodzaju uzupełnieniem np. przy kanapie służą podczas czytania. Wynika to z pomysłu stylistycznego na wnętrze, a nie stricte funkcji oświetlenia. Ten sam efekt można osiągnąć zarówno odpowiednim kinkietem jak i lampą stojącą (np. przy sofie).

Oświetlenie ogólne (lampa wisząca, dekoracyjna) będzie doświetlać pomieszczenie po zapadnięciu zmroku. Z kolei lampy stojące, ale także zintegrowane systemy oświetleniowe takie, które pomogą skierować strumień światła na poszczególne części salonu, np. fotel, kanapę, obszar przy stoliku kawowym czy stole. Warto skorzystać wtedy z tych samych opraw należących do jednej serii/ rodziny – wówczas mamy pewność, że całe pomieszczenie nabierze spójności i unikniemy chaosu estetycznego.

W salonie zaleca się też zainwestować w oświetlenie dekoracyjne, które stworzy kameralną atmosferę. Tu doskonale sprawdzą się lampy stojące zarówno te podłogowe ja i te ustawione na szafce przy telewizorze. Najlepiej, jeśli sami będziemy mogli przy tym zarządzać natężeniem wydobywającego się z nich światła jak w przypadku szklanej lampy XILO. Warto rozważyć również instalację kinkietów w salonie – pomogą one stworzyć interesującą aranżację wnętrza, ale także doświetlą to, co chcielibyśmy wyeksponować w salonie.

Oświetlenie kuchni: z fokusem na blat kuchenny

Oświetlenie w kuchni powinno być dopasowane przede wszystkim do warunków i możliwości jakie oferuje pomieszczenie. Pod uwagę należy wziąć takie zmienne jak: wielkość pomieszczenia, dostęp do światła słonecznego, ale także rodzaj materiałów, które zostaną użyte we wnętrzu.

W kuchni zadbajmy o właściwe oświetlenie blatu – to nasza przestrzeń robocza przy której będziemy wykonywać szereg precyzyjnych czynności takich jak krojenie, szatkowanie czy gotowanie.
– Aby dobrze go oświetlić należy wybrać oprawy dające 300-500 luksów na powierzchni blatu. Konieczne jest także wyeliminowanie cieni, często rzucanych przez sylwetkę, jeśli oprawy umieścimy za plecami – podsumowuje Kama Mucha.

Coraz modniejsze wyspy kuchenne wymagają odpowiedniego oświetlenia. Zasady są takie same jak w przypadku tradycyjnej kuchni.

– Należy pamiętać o samej funkcji jaką ma spełniać wyspa. Należy wziąć pod uwagę jej wymiary oraz odległość źródła światła do blatu. Dobrze jest także odpowiedzieć na pytanie czy nad wyspą planowane są dodatkowe elementy jak: okap, podwieszane rośliny czy popularne metalowe ażurowe półki. Wszystko co zasłoni nam strumień światła należy uwzględnić podczas projektowania oświetlenia – wyjaśnia Kama. Wyspa o funkcji blatu roboczego z kuchenką powinna być oświetlona jak tradycyjny blat roboczy z oświetleniem dopasowanym do prac precyzyjnych. Strumień światła padający bezpośrednio na blat, tworzący jednolitą plamę bez cieni, najlepiej między 300 a 500 luksów i o barwie sprzyjającej koncentracji, czyli tzw. zimnej – w rejonie 4000K.

– Jeśli wyspa ma nam służyć wyłącznie do spożywania przy niej posiłków czy dodatkowego blatu, na którym ustawiamy przedmioty, możemy użyć lampy dekoracyjnej o cieplejszej barwie rzędu 2700-3000K, najlepiej z kloszem, jeśli chcemy uzyskać intymny klimat – dodaje. Bardzo ascetyczne i purystyczne kuchnie z wbudowanym w blat okapem to wbrew pozorom perfekcyjne miejsca na zamontowanie tam oświetlenia.

Oświetlenie łazienki

Projekt oświetlenia w łazience wymaga nie mniej zaangażowania aniżeli w innych pomieszczeniach. Tu liczy się zarówno oświetlenie ogólne, jak i określenie innego źródła światła, np. nad umywalką, które pozwoli na swobodne wykonanie zabiegów higienicznych czy makijażu. W łazience zadbajmy więc o oświetlenie lustra i oświetlenie podszafkowe. W tym wszystkim nie można zapomnieć o normach w łazience, dotyczących szczelności opraw wynikających ze stref mokrych. Wybierajmy takie, które są dedykowane do stref mokrych, czyli z właściwym IP. A co zrobić, żeby oświetlenie, które wybierzemy było spójne i nie wprowadziło zamieszania estetycznego? – LABRA swoją ofertę buduje rodzinami, co ułatwia projektowanie oświetlenia, dając możliwość ujednolicenia wizualnego. Wpływa to na zmniejszenie ilości elementów, a to przekłada się na bardziej spójne i harmonijne wnętrze, dając większe poczucie komfortu – podkreśla Kama Mucha.

Oświetlenie dekoracyjne

Pełną aranżacją wnętrza wprowadzamy do pomieszczenia również oświetlenie dekoracyjne. Ten typ oświetlenia to nie tylko kinkiety, czy ozdobne lampy stołowe.

Oświetlenie dekoracyjne, np. listwy LED sprawdzą się też jako dodatkowe źródło światła w przypadku większych domów na klatkach schodowych, w których mamy też więcej korytarzy (a nie zawsze chcemy zapalać górne oświetlenie idąc nocą np. do toalety), ale też takich, w których znajdują się ciemne pomieszczenia, jak łazienki bez okien. To też dobre rozwiązanie, kiedy wśród użytkowników są dzieci. W tym przypadku delikatne oświetlenie może być uruchamiane przez czujkę ruchu albo też świecić przez całą noc. Takie punkty świetlne działają na rzecz funkcjonalnego mieszkania.

Na co jeszcze zwracać uwagę wybierając oświetlenie?

Planowanie oświetlenia powinno zakładać jeszcze jedno. Sprawdzenie pochodzenia, jakości wybranego produktu oraz żywotności samych źródeł światła. Dziś prym wiodą energooszczędne źródła LED, a dzięki nim możemy też wybrać interesującą nas moc i barwę światła.

– Przede wszystkim, wybierajmy produkty, które są LEDowe. Źródła LED to jest już tak naprawdę standard. Warto jednak zwracać uwagę czy to zintegrowany LED, czy tylko źródło zewnętrzne. Technologia LED to same korzyści: zdecydowanie lepsza jakość oświetlenia, większa personalizacja, bezobsługowość, długa żywotność – w warunkach domowych 50 tys. godzin świecenia to około 20 lat. Do tego diody LED, które stosujemy, nie emitują promieniowania UV. Jest to istotne, ponieważ promieniowanie wpływa na degenerację kolorów. W naszych produktach staramy się dochodzić do maksimum możliwości opraw – podkreśla Tomasz Mucha CEO LABRA. „Warto zwrócić uwagę na parametry techniczne, które podają producenci: co deklarują czy posiadają certyfikaty, czy faktycznie produkują je w Polsce? To daje dużą szansę, że nie jest to produkt, który niskokosztowo został wyprodukowany, gdzieś na drugim końcu świata, a do Polski został tutaj tylko przywieziony. Weryfikujmy deklaracje, sprawdzajmy i bądźmy świadomi – dodaje.