Więcej niż mebel w wystroju wnętrz. Najważniejsze krzesła świata

Krzesło jako obiekt wystawy na supersalone

Oprócz wielu nowości, które przygotowano dla odwiedzających „supersalone”, zrealizowano również obszerny program wystaw, podzielony między cztery pawilony Rho Milan Fairgrounds, ADI Design Museum i Triennale Milano, będące miejskim centrum tej edycji Salone del Mobile.Milano. Wśród nich znalazła się genialna wystawa Take Your Seat, nad którą kuratelę sprawowała Nina Bassoli we współpracy z ADI/Premio del Compasso d’Oro. Jak sugeruje tytuł, bohaterem wystawy było krzesło (a dokładnie 130 krzeseł!) oraz jego polityczne, społeczne i kulturowe znaczenie.

W historii designu krzesła – jak żadne inne obiekty czy meble – są i były świadkami zmian, jakie zachodziły przez ostatnie 70 lat. Wystawa zabrała zwiedzających w podróż, która rozpoczyna się w 1954 roku i była podzielona na 4+1 kategorie: Zajmij miejsce / Prendi Posizione; Praca Nauka Produkcja / Lavorare Imparare Produrre; Cook Set Share / Cucinare Apparecchiare Condividere; Going Out: Going Public / Uscire Fuori: Entrare nello Spazio Pubblico, plus „dodatkowa” sekcja w ADI Design Museum (piąta dzielnica / Il Quinto Quarto).

Wystawa Take Your Seat, Supersalone 2021

Rajd po sposobach produkcji mebli

Krzesła na wystawie to między innymi ikoniczne modele, takie jak Delfina, zaprojektowana przez Enzo Mari w 1974 roku dla firmy Driade (obecnie produkowana przez Rexite), która zdobyła Compasso d’Oro w 1979 roku. To doskonały przykład minimalistycznej elegancji. Tę samą harmonię widać w krześle Steelwood, w którym stalowa rama i lite drewno bukowe są ze sobą połączone w niezwykle umiejętny sposób. Zaprojektowane w 2008 roku przez Ronana i Erwana Bouroullec dla Magis, zostało nagrodzone Compasso d’Oro w 2011 roku.

Delfina, zaprojektowana przez Enzo Mari w 1974 roku, Driade/Rexite

Steelwood, zaprojektowane przez Ronana i Erwana Bouroullec dla Magis

Kolejnym kluczowym dziełem – także od Magis – jest Chair_One autorstwa Konstantina Grcica. Jego projekt wyróżnia się pustkami: to ponadczasowe krzesło, które demonstruje potencjał odlewania ciśnieniowego. Krzesła na wystawie w sekcjach 4+1 obejmują również egzemplarze takie jak: Frida, zaprojektowana przez Odo Fioravanti przy udziale Gianpiero Billiani (Pedrali Lab) i Lorenzo De Rosa (Sovrappensiero Studio) dla Pedrali w 2008 roku. Ten zwycięzca XXII edycji Compasso d’Oro za „proste rzeźbiarskie piękno” łączy harmonijne kształty.

Chair_One, Magis

Krzesło Frida, Pedrali

Krzesła to meble eksperymentalne

Oprócz bardziej tradycyjnych krzeseł, zobaczyliśmy również nieco bardziej eksperymentalne obiekty. Jednym z nich była Favela , zaprojektowana w 1991 roku przez brazylijskich projektantów Fernando & Humberto Campana i produkowana przez Edrę od 2002 roku. To, co wyjątkowe w tym modelu to przede wszystkim kunszt wykonania: jako ciekawostkę można podać fakt, że tworzenie jednego egzemplarza trwa tydzień, a do tego każdy z nich jest niepowtarzalny – dzięki różnemu ułożeniu listew drewnianych.

Favela, Edra

Projekt autorstwa Rona Arada dla firmy Driade, która zdobyła Compasso d’Oro w 2008 roku, nie tylko przypomina tradycyjny kształt krzeseł, ale jest także pierwszym dwukolorowym meblem, wyprodukowanym metodą formowania rotacyjnego.

Innym dziełem, które demonstruje nowy sposób myślenia o siedziskach, jest Spun, autorstwa Thomasa Heatherwicka dla Magis: to de facto współczesna rzeźba oraz wygodny i zabawny fotel bujany, który może obracać się o 360°.

MT1, Ron Arad dla firmy Driade

Spun, autorstwa Thomasa Heatherwicka dla Magis

Wystawa Take Your Seat dała odwiedzającym szansę zobaczenia i odkrycia najbardziej udanych i znanych w historii projektowania siedzisk

Krzesło Panton zrewolucjonizowało świat mebli na wiele sposobów, ale przede wszystkim poprzez swój niepowtarzalny kształt i fakt, że było to pierwsze całkowicie plastikowe krzesło. Jego gustownie płynna, ale wyrazista forma sprawia, że Panton Chair stał się ikoną XX-wiecznego designu. Eksperci od designu również to zauważyli i dlatego nagrodzili krzesło, zaprojektowane przez Vernera Pantona, licznymi nagrodami. Do dziś krzesło Panton można znaleźć w zbiorach najsłynniejszych muzeów, m.in. w Museum of Modern Art (MoMA) w Nowym Jorku.

Wykonane z tworzywa sztucznego Panton Chair bierze nazwę od Vernera Pantona – jego projektanta, Herman Miller / Vitra

Kultowe modele krzeseł, czyli szczypta wiedzy o historii designu

Wśród innych znanych dziś krzeseł, które zdobią aż do dziś nasze wnętrza, możemy wskazać chociażby to zaprojektowane przez francuskiego projektanta, Philippe’a Starcka. Projektant postawił na model krzesła, które wtapia się w otoczenie – jest w końcu niczym duch, przezroczyste.

Lekkość na salonach i w ogrodzie: jedno z najbardziej znanych krzeseł świata, Louis Ghost zaprojektował dla marki Kartell Philippe Starck

Wyższy poziom mebli biurowych zawdzięczamy firmie Fritz Hansen. Jeden z najsłynniejszych modeli, Ant, powstało z myślą o stołówce w Novo Nordisk, duńskiej firmie farmaceutycznej. Obecnie stanowi jeden z najważniejszych projektów marki. Pomimo swojej minimalistycznej konstrukcji oraz smukłej formy, krzesło Ant jest niesamowicie wygodne. Niedawno obchodziło swoje 60. urodziny. Krzesło może być wykonane w kilku rodzajach forniru: klon, buk, jesion, sosna, wiąz, dąb, orzech oraz ciemny dąb. Dostępne są również dwa rodzaje wykończenia – matowe bądź lakierowane. Baza może mieć trzy lub cztery nogi.

Krzesło Ant (Mrówka), Fritz Hansen

Kultowe krzesła to modele stworzone przez Charlesa i Ray Eames. Krzesło Eames Plastic Chair, czyli EPC powstało w 1950 roku i odtąd podbija nie tylko salony. Oryginalny kształt był zmieniany poprzez modyfikowanie podstawy krzesła, ale też i materiału. Krzesło DSW to Dining Height Side Chair Wooden Base, czyli klasyczne siedzisko na drewnianych nogach.

Krzesło EPC/DSW – nie tylko do jadalni, proj. Ray i Charles Eames

Możemy dostosować je do swoich potrzeb: nogi z klonu wyposażone są w stopki dla podłóg twardych lub miękkich. Kolory siedziska wniosą zaś nieco życia do wnętrza.

Pamiętajmy też o królu siedzisk, który – nazywany mistrzem krzesła – zaprojektował ponad 500 modeli siedzisk – wiele spośród nich, w tym produkowane nieprzerwanie od 1950 roku Wishbone Chair (przypominające szkielet ptaka), czy J16 Rocking Chair (mającego płozy) weszły do kanonu wzornictwa. Mowa oczywiście o duńskim projektancie, którym jest Hans J Wegner.

J16 Rocking Chair – proj. Hans J. Wegner / Fredericia powstało w 1944 roku

W historii wzornictwa nie sposób nie wymienić i polskich projektów: krzeseł Chierowskiego czy Modzelewskiego.

A Wy, macie ulubione modele z przeszłości?

Fot. i oprac. na podst.: 
mat. prasowe Salone del Mobile