Talerzyki, kubeczki, wazony, a nawet piece - polska tradycja wypalania ceramiki czy tworzenia obiektów z porcelany ma się znakomicie. Naczynia ceramiczne oraz inne wyroby powstają w nich ręcznie z największą dbałością o każdy detal, przypominając małe dzieła sztuki. Prezentujemy manufaktury, które warto znać.
Modus Design Studio: nowe tchnienie
Modus Design działa od 1976 roku, początkowo jako studio ceramiczne założone przez Marka Cecułę w nowojorskim SoHo. Znakiem rozpoznawczym studia są tworzone od lat alternatywne propozycje w dziedzinie ceramiki użytkowej i dekoracyjnej. Ceramika kreowana przez Modus Design zachęca do tworzenia codziennych ceremonii, rozwijając nowe możliwości aranżacji pejzażu stołu. Od stycznia 2013 r., wspólnie z Polskimi Fabrykami Porcelany „Ćmielów” i „Chodzież” S.A., tworzy Ćmielów Design Studio, pracownię wzorniczą pod kierownictwem artystycznym Marka Cecuły. Filozofią studia jest powrót do ruchu „artyści w przemyśle” – współpracy projektantów z fabrykami. Marka powstała z myślą o klientach poszukujących współczesnej estetyki, oryginalności i dobrego designu. To miejsce łączy ponad dwustuletnie doświadczenie w produkcji porcelany stołowej Ćmielów z wrażliwością artystyczną współczesnych projektantów. Ćmielów Design Studio to historyczny moment dla polskiego przemysłu ceramicznego i nowe perspektywy dla rozwoju współczesnej polskiej porcelany.
Manufaktura w Bolesławcu: stemplowane wzory
Popularny Bolesławiec. Ceramika tworzona w Manufakturze w Bolesławcu powstaje w oparciu o tradycję i szczególną dbałość o detale. To właśnie pasja i wysokie poczucie estetyki oraz nowe wzornictwo wykonywane tradycyjnymi metodami sprawiły, że ceramika bolesławiecka zdobyła rozgłos na całym świecie już w XIX wieku! To, co wyróżnia ceramikę bolesławiecką to fakt, że jest dekorowana ręcznie, przy użyciu tradycyjnej metody stemplowania. Na białym naczyniu przy pomocy stempelków malowane są piękne, wielobarwne kropki, gwiazdki, pawie oczka, kwiatki i inne wzory. Niewielkie motywy pokrywają najczęściej całe naczynie, jak choćby w kolekcji Roses.
Oznacza to, że ceramika jest wizytówką Bolesławca od setek lat. Współczesna produkcja nie jest nowością, lecz kontynuacją wielowiekowych, ceramicznych tradycji tego miasta. Kompleksowa produkcja kamionki, możliwa była dzięki znajdującym się w okolicy złożom glinki. Około XVIII wieku wykształcił się pierwszy w pełni oryginalny styl bolesławieckiej kamionki. W tamtych czasach działała już fabryka, w której produkowano najczęściej dzbany i kufle, które w procesie zdobienia pokrywano brązowym szkliwem ziemnym oraz białymi motywami kwiatowymi. Warto również wiedzieć, że stara ceramika bolesławiecka charakteryzowała się cynkową oprawą. W drugiej połowie XIX wieku garncarze zaczęli stopniowo rezygnować z brązowego szkliwa na rzecz glinki, która wypalała się na biały kolor. To właśnie w tym okresie do produkcji wprowadzony został nowy typ wyrobów, który obecnie uważany jest za wizytówkę Bolesławca, także poza granicami Polski. Chodzi oczywiście o popularne naczynia z białym szkliwem, na które nanoszone są drobne, kolorowe motywy, takie jak np. rozetki, kropki lub kółka.
Ceramika bolesławiecka cieszy się ogromnym zainteresowaniem nie tylko wśród klientów z kraju, ale i z zagranicy. Docenia się przede wszystkim jej wyjątkowe walory estetyczne oraz użytkowe. Nie będzie przesadą stwierdzenie, że jest ona poniekąd naszym dobrem narodowym. Dziś zachwycają zwłaszcza przepiękne i często nagradzane projekty Magdy Gazur.
Nakomiady – Pałac Manufaktura – ceramiczne piece i zdobione kafle
Kolejna na liście to Manufaktura Nakomiady, którą cechuje tradycyjna technologia oraz ręczny proces wyrobu. Począwszy od przygotowania modeli i form, poprzez odlewanie pojedynczych sztuk, ich wypalanie, a także precyzyjne i mozolne zdobienie przed szkliwieniem, wszystko odbywa się wyłącznie ręcznie, tak jak przed wiekami. Właśnie z tego powodu każdy wyrób jest unikalny i niepowtarzalny. Widać na nim pojedyncze pociągnięcia pędzla, ukazujące kunszt zdobiących je rzemieślników Manufaktury. Manufaktura ceramiczna w Nakomiadach powstała na początku XVIII wieku na potrzeby rozbudowy Pałacu w Nakomiadach. Zaczęło się od wyrobu i wypalania cegły… Dzisiaj wykonuje repliki wielu modeli portali i pieców, płyty ścienne, kafelki i wiele innych ceramicznych dzieł sztuki, także naczyń. Na uwagę zasługują także bogato zdobione lampy.
Wszystkie wyroby ceramiczne są produkowane z wysokiej jakości niemieckich mieszanek mas fajansowych, używanych przez największych producentów ceramiki użytkowej (również ceramiki łazienkowej). Umożliwia to wyrób produktów delikatnych, cienkościennych, precyzyjnie modelowanych, a zarazem gwarantuje jakość produkcji niezależnie od partii materiału – mamy więc tu unikalne kafelki i płytki, a nawet piece kaflowe.
Polska Grupa Porcelanowa i Fabryki Porcelany: tradycja polskich wyrobów z ceramiki
Któż z nas nie kocha porcelany? Manufaktury porcelany takie jak Chodzież, Ćmielów czy Lubiana nadal królują na polskich stołach. W 2018 roku cztery polskie marki (Modus Design Studio, Chodzież, Ćmielów i Lubiana) połączyły siły i powstała Polska Grupa Porcelanowa.
Kolekcje Ćmielowa to powrót do źródeł poprzez odtwarzanie najstarszych, jedynych w swoim rodzaju, kolekcjonerskich fasonów tradycyjnej porcelanowej zastawy. Ta klasyczna i tradycyjna marka słynie z historycznych zestawów porcelany stołowej w nowym ekskluzywnym wydaniu. Ćmielowskie produkty trafiają do monarchów i głów państw z całego świata.
Funkcjonalna porcelana z Chodzieży to zaś kilkanaście fasonów zaprojektowanych przez twórców zakładowego Ośrodka Wzornictwa, którego korzenie sięgają początków działalności firmy. Sielska codzienna stylistyka i wyszukane fasony nadają jej miano klasyka.
Ćmielów Design Studio to marka a jednocześnie nowoczesne studio projektowe otwarte dla artystów z całego Świata. CDS jest najmłodszą marką w grupie, która w 2018 roku obchodzi 5-lecie istnienia. Dyrektorem Artystycznym jest Marek Cecuła tworzący niekonwencjonalne formy zachwycające designem i skierowane do osób idących z duchem czasu. Wyjątkowość form ĆDS potwierdza zestaw New Atelier, który znajduje się m.in. w Muzeum Narodowym we Wrocławiu i Warszawie w Galerii Wzornictwa Polskiego.
Przypomnijmy, że początki fabryk w Ćmielowie i Chodzieży sięgają przełomu XVIII i XIX wieku. Na przestrzeni ponad dwóch wieków do współpracy zapraszani byli znakomici projektanci, których fasony, takie jak Bolero, Lwów, Pułaski, Feston czy Rococo nadal znajdziemy w ofercie. Polskie Fabryki Porcelany to wieloletnia, kultywowana od pokoleń tradycja, ale także rozwój i wyznaczanie nowych trendów. To tutaj projekty tak wybitnych twórców okresu międzywojennego, jak Józef Wysocki, Wincenty Potacki czy Bogdan Wendorf spotykają się z nowoczesnym wzornictwem Ćmielów Design Studio. Efektem jest firma nowoczesna, ale natchniona duchem przeszłości. Bliska jest tu idea łączenia tradycji z nowoczesnością – szacunku do przeszłości, ale także spoglądania w przyszłość.
Fot. i oprac. na podstawie:
Żywe Muzeum Ceramiki, Manufaktura w Bolesławcu, Modus Design Studio, Ćmielów Design Studio, Nakomiady, Polska Grupa Porcelanowa