Niecierpek: odmiany i pielęgnacja. Jak sadzić i uprawiać niecierpki?

• Pochodzący z Afryki i Zanzibaru niecierpek to roślina, której kwiaty są mocno wybarwione – fioletowe, różowe, białe najczęściej są dużych rozmiarów. Z tego powodu niecierpki świetnie odnajdą się w roli roślin balkonowych i tarasowych lub hodowanych w ogrodzie.
• Niecierpki są cenione z racji na długi okres kwitnienia. Może on obejmować większość sezonu letniego i trwać do jesieni, aż do pierwszych przymrozków.
• Najpopularniejsze z odmian to: niecierpek Walleriana, niecierpek nowogwinejski i niecierpek balsamina. Wszystkie mają piękne ozdobne kwiaty, którymi dane będzie się cieszyć bardzo długo: niecierpek ogrodowy kwitnie przez cały sezon, a niecierpek w domu – przez cały rok!
• Na popularność rośliny w Polsce wpływ ma także raczej bezproblemowa uprawa. Niecierpek pospolity, podobnie jak i inne odmiany kupujemy zazwyczaj w drugiej połowie maja.
• Niektóre niecierpki oi ich odmiany, np. z serii Spellbound, mają wiotkie pędy i świetnie wyglądają w wiszących doniczkach na balkonie. Niecierpki te wyglądają pięknie, zwłaszcza gdy tworzą bujne kule.

Niecierpek – jak wygląda?

Kwiat niecierpka to mała i delikatna roślina, która zwykle dorasta do około 5 metrów wysokości. Jego pięć płatków jest ułożonych w symetryczny wzór, przy czym najwyższy płatek tworzy kaptur nad pręcikiem i słupkiem. Niecierpek występuje w różnych kolorach, w tym różowym, czerwonym, pomarańczowym i białym. Niektóre gatunki mają nawet dwukolorowe płatki. Liście niecierpka są również wyjątkowe, mają ząbkowaną krawędź, zwarty pokrój i lekko lepką konsystencję.

Niecierpek – popularny kwiat do domu, na taras i balkon

Roślina ta pochodzi z tropikalnej Afryki oraz Zanzibaru, gdzie rosną do 60 cm wysokości. U Polsce jest to popularna i łatwa w hodowli roślina o mięsistych i soczystych łodygach. Liście lancetowate do owalnych to kolejna z charakterystycznych cech tego gatunku. Kwiaty występują licznie, są płaskie, z ostrogą i środkowym oczkiem. Z racji na piękny wygląd i długie kwitnienie niecierpki są chętnie wybieranymi roślinami na balkon, taras i do ogrodu.

Niecierpek – rodzaje

Niecierpki to popularne rośliny ozdobne o pięknych i kolorowych kwiatach. Istnieje wiele gatunków niecierpków, z których każda posiada unikalne cechy i wygląd. Oto niektóre odmiany:

• Niecierpek walleriana (niecierpek sułtański), czyli niecierpek pospolity – najbardziej znany rodzaj niecierpka. Charakteryzuje się wielością kolorów kwiatów (białych, różowych, czerwonych, fioletowych i pomarańczowych). Roślina ta jest popularna w ogrodach i doniczkach, ponieważ jest łatwa w uprawie i kwitnie przez większą część sezonu.
• Niecierpek balsamina – znany jako niecierpek balsaminowy lub niecierpek balsamina. Ma wyjątkowe, pełne kwiaty w odcieniach różu, czerwieni, fioletu i białego. Jest to roślina jednoroczna, którą często uprawia się jako ozdobną.
• Niecierpek hawkeri (New Guinea Impatiens), niecierpek nowogwinejski – charakteryzuje się większymi liśćmi i bardziej kompaktowym wzrostem w porównaniu z niecierpkiem wallerianą. Kwiaty mogą występować w różnych kolorach. Niecierpek nowogwinejski słynie z wytrzymałości na niektóre warunki, które mogą przysporzyć trudności w przypadku innych typów niecierpków.
• Niecierpek niamniamensis (Kiss-me-on-the-mountain) – ten rodzaj niecierpka ma bardziej egzotyczny wygląd i jest mniejszy w porównaniu do innych rodzajów (niecierpek drobnokwiatowy). Jego kwiaty zazwyczaj występują w odcieniach czerwieni i pomarańczu.
• Niecierpek auricoma – gatunek o ciekawym wyglądzie, ze złotymi liśćmi i pomarańczowymi kwiatami. Jest to rodzaj nieco nietypowy wśród niecierpków.
• Niecierpek sodenii – znany jest również jako biała róża lub niecierpek nagi. Ma białe, delikatne kwiaty i jest endemitem Madagaskaru.
• Niecierpek kilimanjari – wyjątkowy ze względu na swoje trójkątne, długie liście i pomarańczowo-czerwone kwiaty.
• Niecierpek mieszańcowy – zakwitnie nie tylko na balkonie. Nadaje się również do uprawy w domu. Lubi nasłonecznione lub lekko zacienione stanowiska.

To jedynie kilka przykładów różnych rodzajów niecierpków. Każdy z nich ma swoje specyficzne cechy i jest ceniony w świecie ogrodnictwa jako roślina ozdobna.

Kiedy kwitną niecierpki?

Niecierpki to rośliny jednoroczne lub byliny. Kwitną od wiosny do jesieni, w zależności od warunków klimatycznych i odmiany. Wiosną do jesieni kwitną te gatunki, które są uprawiane w klimacie ciepłym i łagodnym. W wielu obszarach najbardziej intensywne kwitnienie niecierpków może wystąpić w okresie letnim i jesiennym.
Jeśli samodzielnie wysiewasz nasiona niecierpków, zazwyczaj siew odbywa się wczesną wiosną, a kwitnienie może zaczynać się po kilku tygodniach. Pamiętaj, że różne odmiany niecierpków mogą mieć nieco różne okresy kwitnienia. Warto sprawdzić informacje dotyczące konkretnej odmiany, którą masz w swoim ogrodzie. Ponadto, niecierpki są często uprawiane jako rośliny doniczkowe, a wtedy kwitnienie może występować przez większą część roku, zwłaszcza w warunkach domowych.

Niecierpek – wymagania. Jakie stanowisko wybrać?

Niecierpek odwdzięczy się za odpowiednie warunki. Rośliny te najlepiej się czują w cieple i w półcieniu – należy unikać umieszczania ich w bezpośrednim słońcu! Naukowcy cały czas pracują nad odmianami odpornymi na poparzenia. Podłoże powinno być żyzne i przepuszczalne oraz wilgotne.

To prawda, że niecierpki urosną na każdym stanowisku, ale najlepiej wybrać dla nich miejsce osłonięte od wiatru, lekko zacienione lub półcieniste w ogrodzie, a w domu – częściowo słoneczne, ze światłem rozproszonym . Najlepsza dla nich będzie gleba przepuszczalna, żyzna, próchnicza. Niecierpki lubią pić dużo wody, ale nie wolno ich przelać, czy doprowadzić do zastoju wody.

Uprawa niecierpków na balkonie i w ogrodzie

Niecierpki kwitną przez cały sezon wegetacyjny. Optymalną pielęgnację niecierpka dobrze jest rozpocząć od wyboru dla niego odpowiedniego miejsca. W zależności od odmiany odpowiednie są do tego różne obszary ogrodu, które powinny znajdować się w pełnym słońcu lub w półcieniu. Niezależnie od tego należy zadbać, aby rośliny nie były wystawione na bezpośrednie i długotrwałe działanie promieni słonecznych. Najlepsze będzie dla nich stanowisko półcieniste lub te z rozproszonym światłem. Jeśli jednak chcemy hodować niecierpka w słońcu, musimy wcześniej przyzwyczaić go do takich warunków.

Należy również odpowiednio dostosować podlewanie tej roślin, ale pamiętajmy o tym, by wylewać wodę z podstawek. Potrzebna jest też odpowiednia warstwa drenażowa w doniczce. Między poszczególnymi dawkami wody podłoże powinno lekko podeschnąć, ale nie całkowicie wyschnąć. Gdy zauważymy na liściach brązowe plamy i kożuszek grzybni, oznacza to, że niecierpki poraziła szara pleśń, czemu sprzyja przelewanie.

Jak rozmnażać niecierpki?

Najładniejsze są roczne, młode rośliny, dlatego po zimowaniu warto wycinać z nich sadzonki pędowe. Odbywa się to wczesną wiosną. W naturze niektóre gatunki sieją same przez nasiona, do czego nawiązuje ich nazwa impatiens noli-tangere (połączenie ang. niecierpliwy i łac. „nie dotykaj mnie”). Wystarczy zatem lekki podmuch wiatru (lub dotyk), aby dojrzewający owoc wyrzucił nasiona, wystrzeliwując je na kilka metrów dalej i w ten sposób rozmnażają się w okolicy. Z tego względu niektóre gatunki uznaje się za inwazyjne – należą do nich niecierpek drobnokwiatowy i niecierpek gruczołowaty.

Jaki uprawiać niecierpki? Jak pielęgnować niecierpki?

Niecierpki kwitną od wiosny do pierwszych przymrozków. Oprócz optymalnego podlewania niecierpki wymagają też regularnego nawożenia. Dzięki odpowiednio dobranym dawkom składników odżywczych wspierany jest bujny rozwój kwiatów np. na balkonie i w ogrodzie.

Niecierpki – zimowanie kwiatów

Niecierpki – podobnie jak wiele innych roślin doniczkowych ( w tym z rodziny niecierpkowatych) należy zimować w domu – dobrze czują się nawet w ciepłych pomieszczeniach i czasem potrafią kwitnąć nawet zimą. We wrześniu należ zaprzestać ich nawożenia i pod koniec miesiąca przenieść do domu. Przed takimi przenosinami zaleca się, by pędy przyciąć na 10-15 cm. Podczas okresu w domu wystarczy podlewać rośliny raz w miesiącu, pamiętając, aby nie dopuścić do przesuszenia ziemi.